Het is vrijdagmiddag en ik zit in Utrecht centrum op het terras. Ik sluit een dag van ‘fiets-overleggen’, een strategiesessie over de toekomst van de fiets en een fietstochtje vanuit een gezondheidscentrum voldaan af. Trots kijk ik naar alle fietsers die voorbijkomen en voel me bevoorrecht om deze stad en regio te mogen vertegenwoordigen.
Het is inmiddels een jaar geleden dat ik het Fietsburgemeesterschap over heb genomen. Een jaar waarin ik kennis heb mogen maken met de fietswereld; de uitdagingen en de kansen.
Fiets als middel voor maatschappelijke winst
Een jaar van veel nieuwe ervaringen en leermomenten en bovenal ‘een heel leuk jaar’. Terechtgekomen in een wereld waarin het opnieuw voelt alsof ik met een team mag toewerken naar ambitieuze doelen. Het draait nu niet meer sportieve doelen, maar maatschappelijk uitdagingen, niet meer de fiets als middel om wedstrijden te winnen, maar de fiets als middel voor maatschappelijke winst.
Samen toewerken naar de volgende stap
Ik heb de regio vertegenwoordigd, journalisten gesproken, kennis gemaakt met de ontwikkelingen in het buitenland, (fiets)events mogen organiseren en presentatie gegeven over de waarde en de potentie van de fiets.
En het belangrijkst, ik heb geprobeerd om vanuit mijn onafhankelijke rol partijen met elkaar te verbinden en datgene wat er is te versterken en samen toe te werken naar de volgende stap en stip aan de horizon.
Er zijn interessante ontwikkelingen gaande
Zelf ontdekt dat de fiets zoveel meer is en het niet enkel gaat om mobiliteitswinst of gezondheidswinst. Maar dat de fiets veel onderliggende waarden bevat; als vrijheid en autonomie en direct of indirecte bijdraagt aan sociale uitdagingen. Iets dat minder tastbaar en meetbaar is, maar wel van onschatbare waarde.
Ik heb heel veel bevlogen mensen ontmoet. Mensen die met gedrevenheid en passie iets willen veranderen door middel van de fiets. Een groep vanuit verschillende branches en sectoren: privaat, publiek, startups en veel lokale initiatieven.
Terugkijkend op het afgelopen jaar kan ik concluderen dat er veel interessant ontwikkelingen gaande zijn, die veelbelovend zijn voor een duurzame toekomst en gezonde samenleving.
De winst ligt buiten de bubbel
Naast mijn optimisme, toch ook zeker een kritisch punt. Er schuilt namelijk een gevaar achter de gedrevenheid en de passie van deze groep mensen. Een groep waar ik inmiddels ook zelf toe behoor. We bevinden ons in een bubbel en door het enthousiasme worden er interessante stappen gezet.
Zo hier en daar ontstaat er een discussie, maar we hebben belangrijk aspect gemeen; we zijn overtuigd van de waarde van de fiets en in veel gevallen ook zelf fanatiek fietser.
Deze overtuiging kan een valkuil zijn. De winst ligt namelijk buiten onze bubbel; bij de groepen die niet overtuigd zijn, die niet deze passie delen en niet dagelijks op de fiets stappen.
De mensen die liever in de auto stappen, die de meerwaarde van de fiets niet zien, of vanwege gezondheidsredenen niet durven of kunnen fietsen en ga zo maar door.
Of mensen die simpelweg vastzitten in een bepaalde patroon. Want tja, uiteindelijk zijn we allemaal gewoontedieren en is veranderen voor iedereen lastig. Toch ligt hier, om in sporttermen te spreken, wel de winst.
Hoe dit moet, daar heb ik geen exact antwoord op. Ik ben werkzaam als fysiotherapeut, geen gedragspsycholoog, geen verkeerskundige en begeef me slechts één jaar in deze wereld.
Betrekken andere doelgroepen
Ik geloof wel in het betrekken van de andere (doel)groepen en organisaties. In gesprek gaan, vragen stellen, begrip tonen en oordelen loslaten. Achterhalen wat het individu nodig heeft en wat ‘wij’ vanuit onze bubbel moeten aanbieden. Niet enkel in onze eigen bubbel vertellen wat we aan het doen zijn en niet teveel met onszelf bezig zijn, maar juist met die ander. Want dat is ‘onze’ doelgroep en dáár ligt de winst.
De events die eraan komen zijn veel belovend. Maar laten we elkaar scherp houden, kritisch blijven en het doel helder voor ogen houden. Samen bouwen vanuit optimisme, durven dromen en vooral dingen gaan doen!
Ambassadeurs aanstellen
Ik probeer zelf komend jaar rondom dit thema in de vijf doelgroepen; ouderen, kinderen, forenzen, nieuwe Nederlanders en niet-fietsers een ambassadeur aan te stellen. Om zo de groep uit te breiden en een ambassadeur te hebben voor mensen uit een bepaalde doelgroep en hopelijk op deze manier effectief informatie uit deze doelgroepen bij beleidsmakers terecht te laten komen. Daarnaast komt er elke laatste woensdagochtend van de maand een koffie-uurtje waar mensen langs kunnen komen met ideeën, vragen of advies.
Mochten mensen hierover willen meedenken, zelf een ambassadeur willen zijn, stuur me gerust een mailtje: belledegast@gmail.com of fietsburgemeesterutrecht@gmail.com
Deze column verscheen op 11 september 2024 op de website www.utrechtbikecommunity.nl